Εκκλησιαστικό Μουσείο

Το Εκκλησιαστικό Μουσείο στεγάζεται στο Γυναικωνίτη της εκκλησίας του Προφήτη Ηλία Αγριδιών.  Στο Μουσείο εκτίθενται αξιόλογα εκθέματα από την παλιά εκκλησία του Προφήτη Ηλία, του τέλους  του 16ου αιώνα ή αρχών του 17ου αιώνα, που δυστυχώς κατεδαφίστηκε για να κτιστεί στη θέση της η νέα εκκλησία του Αγίου, προστάτη των Αγριδιών, αλλά και εκθέματα από τα γύρω του χωριού παρεκκλήσια, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο χώρο που είναι σήμερα το γήπεδο των Αγριδιών, του Αγίου Γεωργίου στην περιοχή «Στρέμματα», και της Αγίας Παρασκευής στην περιοχή «Λατζιερό». Δυστυχώς και αυτά τα παρεκκλήσια δεν σώζονται.

Τα εκθέματα του Εκκλησιαστικού Μουσείου είναι:

•  Αξιολογότατο εικονοστάσι, τέλους 16ου αιώνα και αρχών 17ου αιώνα
•  Εικόνα Αγίας Παρασκευής, 16ου αιώνα. Η εικόνα αυτή εκπροσώπησε την Εκκλησία της Κύπρου σε εκθέσεις στο εξωτερικό, με πιο πρόσφατες τις εκθέσεις στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη, τη δεκαετία του ’90.
• Ασημένια δισκοπότηρα, Άγιος Δίσκος και εξαπτέρυγα του 1878.
• Παλαίτυπα εκκλησιαστικά χειρόγραφα βιβλία,  ένα των οποίων, το Μηνιαίο Ιουνίου, του 15ου αιώνα.
• Αξιόλογες εικόνες, σκεύη και άμφια.

Ιστορικό ίδρυσης του Μουσείου
Για το ιστορικό του Μουσείου, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Με την κατασκευή του νέου εικονοστασίου, δυστυχώς πατάχθηκε το παλιό, το οποίο ήταν ήδη καταταλαιπωρημένο, στην αυλή της εκκλησίας για δυο χρόνια μέχρι που εντοπίστηκε τυχαία. Τα μαζέψαμε κομματάκι- κομματάκι και δια χειρός του Συντηρητή Αρχαιοτήτων, Κώστα Γερασίμου, και της ομάδας του, συναρμολογήθηκε και εμπλουτίστηκε με τα υπόλοιπα εκθέματα που ξέραμε ότι βρίσκονταν στην εκκλησία μας».

Στις 22η Σεπτεμβρίου 1996, το  Μουσείο αυτό εγκαινιάστηκε  από το Μητροπολίτη Κυρηνείας, κ.κ. Παύλο, παρουσία πλήθους κόσμου.

Πρέπει να αναφερθεί πως το έργο έγινε με πρωτοβουλία και χρηματοδότηση του Συνδέσμου Αποδήμων Αγριδιωτών «Ο Προφήτης Ηλίας», αλλά και πως μελλοντικά το σημερινό Μουσείο θα μεταστεγαστεί σε ασφαλές μουσειακό χώρο, όπου θα συνυπάρχει με το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης. Αυτή άλλωστε η ιδέα αποτελεί ένα από τα προτεινόμενα έργα του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αγριδιών.

Ελιόμυλος
  
Στα Αγρίδια, μέχρι τη δεκαετία του εξήντα (1960), λειτουργούσε ένας παραδοσιακός ελιόμυλος. Το κτήριο του ελιόμυλου, το οποίο βρίσκεται  στην αυλή της εκκλησίας,  αναπαλαιώθηκε και μετατράπηκε σε μουσειακό χώρο, στον οποίο εκτίθενται:

• Η μεγάλη στρογγυλή πέτρα μαζί με τους μοχλούς κίνησής της για πολτοποίηση των ελιών.
• Ο ανεκτίμητος ξύλινος κοχλίας για συμπίεση των γεμάτων από πολτοποιημένες ελιές ζεμπιλιών για τη ροή του ελαιολάδου. Αξίζει να σημειωθεί πως όπως αυτό τον ξύλινο κοχλία, παγκύπρια υπάρχουν μόνο τρεις και είναι κατασκευάσματα του 1850.
• Το ξύλινο πιεστήριο.
• Το δοχείο συσσώρευσης του ελαιολάδου, το οποίο βοηθά στο διαχωρισμό του ελαιολάδου από το νερό.
• Καζάνι για βράσιμο νερού, το οποίο περιχύνεται στα ζεμπίλια για να ρεύσει το ελαιόλαδο.
• Σκεύη οικιακού εξοπλισμού και εργαλεία που ήταν απαραίτητα στην αγροτική ζωή και τώρα έχουν παραμεληθεί.

Ιστορικό διαμόρφωσης του ελιόμυλου 
Ο Σύνδεσμος Αποδήμων Αγριδιωτών «Ο Προφήτης Ηλίας» αναγνωρίζοντας τη μεγάλη πολιτιστική αξία του ελιόμυλου αλλά και από οικονομική άποψη αξία του, αναστήλωσε τα χαλάσματα και ανακαίνισε το όλο κτήριο του ελιόμυλου. Ειδικότερα, όπως ο Γιαννάκης Περατικός διευκρινίζει, «ο Σύνδεσμος Αποδήμων συντήρησε και επανατοποθέτησε τον εξοπλισμό στην αρχική του θέση και το παρέδωσε στην κοινότητα Αγριδιών και στις επόμενες γενεές».

Τα εγκαίνια του Ελιόμυλου έγιναν από το Μητροπολίτη Κυρήνειας Παύλο την 22η Σεπτεμβρίου 1996.

Μελλοντικά θα στεγανοποιηθεί το κτήριο το οποίο συσσωρεύει υγρασία και θα τοποθετηθεί ειδικός φωτισμός για την ανάδειξη του χώρου.

Πηγή:
Γιαννάκης Περατικός